/e-afipnisi.gr/
Όλες οι συγκλίνουσες πληροφορίες και εξελίξεις προοιωνίζουν μια οργανωμένη τουρκική επιθετικότητα στον τομέα της ενέργειας το εξάμηνο που αρχίζει με την ανάληψη της Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την Ιρλανδία. Μας προϊδέασε επί τούτου ο γραφικός ισλαμιστής Υπουργός του Ερντογάν για ευρωπαϊκά θέματα, ο Μπαγίς στην διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψής του στην ιρλανδική πρωτεύουσα. Από εκεί απείλησε, ως γνωστόν, με τον τουρκικό στρατό την Κύπρο ουσιαστικά, εάν αποτολμήσει να συνεχίζει να θέτει βέτο στο άνοιγμα του κεφαλαίου της ενέργειας στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκία.
Στο ζήτημα αυτό η Τουρκία έχει ισχυρούς συμμάχους μέσα και έξω από την Ε.Ε. Οι από μέσα συνιστούν ένα μεγάλο μέρος της Ε.Ε.. Πέραν ενός σημαντικού αριθμού γραφειοκρατών οι οποίοι έχουν κυριολεκτικά αγορασθεί από την Τουρκία με τις γνωστές οθωμανικές μεθόδους και οι οποίες δεν περιορίζονται μόνο στο … χρήμα, υπάρχει και ο επικεφαλή της Διεύθυνσης διεύρυνσης της Ε.Ε. ο γνωστός κ. Φούλε και υπό τις εντολές του γραφειοκρατία.
Εδώ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι επικεφαλής της Διεύθυνσης αυτής (1999-2004) επί Σχεδίου Ανάν, ο περιβόητος Gunter Verheugen , είναι σήμερα μισθωτός της Άγκυρας. Από πλευράς κρατών έχουμε τη Σουηδία του διαβόητου τουρκολάγνου Κάρλ Μπίλτ, πρόσφατα φιλοξενούμενου του Αχμέτ Νταβούτογλου για νιοστή φορά στην Τουρκία για τραπεζώματα και άλλα … συναφή, του Φιλανδού πρώην Υπουργού Εξωτερικών και σήμερα Υπουργού για ευρωπαϊκά θέματα Alex Stubb, ενός νεόκοπου πολιτικάντη ( αυτό φαίνεται από την ματαιόδοξη ιστοσελίδα του και τα ξενέρωτα twitter που κυκλοφορεί) και ο οποίος ανταγωνίζεται τον Μπίλτ σε εξάρσεις τουρκολαγνείας. Υπάρχουν πάντοτε και οι δικοί μας Εγγλέζοι και άλλες χώρες κυρίως της Ανατολικής Ευρώπης. Οι τελευταίες, ας σημειωθεί, ζεσταίνονται και παράγουν με ρωσικό αέριο το οποίο τους παραχωρείται πάντοτε με μειωμένες τιμές. Ωστόσο, δεν χάνουν ευκαιρία, στραβίζοντας προς την Ουάσιγκτον, να υποστηρίζουν το άνοιγμα κεφαλαίων για την Τουρκία, συμπεριλαμβανομένου και αυτού της ενέργειας, ώστε να «απελευθερωθούν» δήθεν από τη ρωσική εξάρτηση.
Εδώ μιλάμε για την απόλυτη παράκρουση. Η δήθεν απελευθέρωση θα επιτευχθεί εφόσον η Τουρκία καταστεί «ενεργειακός κόμβος» τροφοδοτώντας την Ευρώπη με … ρωσικό αέριο από το οποίο η Τουρκία είναι κατά 70-80% εξαρτημένη!
Εάν θέλουμε, ως Κύπρος κυρίως αλλά και ως Ελλάδα με τις σημερινές συγκυρίες να αποκωδικοποιήσουμε τον άξονα της τουρκικής στρατηγικής στη Συρία, έναντι σε Κύπρο και Ελλάδα, αλλά και έναντι στο Ισραήλ, οι απαντήσεις θα βρεθούν γύρω από την ενέργεια και τη στρατηγική της Άγκυρας να μονοπωλήσει, μέσω αγωγών, τη μεταφορά υγραερίου και πετρελαίου προς την Ευρώπη.
Η Τουρκία επιδιώκει να καταστεί σε βάθος χρόνου ο ενεργειακός ηγεμόνας της Ευρώπης και να ανατρέψει τα ενεργειακά δεδομένα ακόμη και κατά της Ρωσίας. Αλλά σκοντάφτει κυρίως πάνω στην Κύπρο. Σκόνταψε και πάνω στη Συρία (μέσω της οποίας προγραμμάτιζε να μεταφέρει υγραέριο από τα κλεπτοκρατικά αραβικά καθεστώτα του Περσικού Κόλπου ) για την οποία ήταν πεπεισμένη ότι είχε καταφέρει να την φιλανδοποιήσει και να μετατρέψει τον Πρόεδρο Άσσαντ σε υποχείριό της μέχρι που ο τελευταίος ξύπνησε και είδε τον λάκκο που του έσκαβε η Άγκυρα. Σκοντάφτει, από ότι φαίνεται και στο Ισραήλ το οποίο έστω και την τελευταία στιγμή συνειδητοποίησε ότι η περιβόητη στρατηγική του σχέση με την Άγκυρα δεν ήταν παρά μόνο σκέτη λυκοφιλία.
Είναι ωστόσο η Κύπρος που κρατά το κλειδί σε ό,τι αφορά στην ευρωπαϊκή ενεργειακή στρατηγική της Τουρκίας. Εδώ δεν αναφέρομαι στην ενταξιακή πορεία και στρατηγική της Άγκυρας. Η Άγκυρα μπορεί να επιβιώσει και χωρίς αυτήν κάθε αυτήν ένταξή της στην Ε.Ε. παρόλο που την επιδιώκει για λόγους γοήτρου και επειδή αυτοπροδιορίζεται ως «ευρωπαϊκή» χώρα. Δεν μπορεί όμως η Άγκυρα να επιβιώσει χωρίς να καταστήσει εαυτόν «ενεργειακό ηγεμόνα» κυρίως έναντι στη βιομηχανική Ευρώπη. Και με «επιβίωση» εννοώ να λειτουργεί η Άγκυρα ως διαμορφωτής των εξελίξεων κατά τα νέο-οθωμανικά οράματα των Ερντογάν – Νταβούτογλου και όχι μόνο. Την φιλοδοξία της αυτή η Άγκυρα δεν μπορεί να την υλοποιήσει παρά μόνο εάν καταστεί ενεργειακός κομβικός ομφαλός και αναντικατάστατη σε ό,τι αφορά στις ενεργειακές ανάγκες της Ευρώπης. Έτσι θα αποκτήσει ένα ασυναγώνιστο εργαλείο ισχύος και επιρροής που θα το εξαργυρώνει έναντι σε Δύση και Μέση Ανατολή.
Αν κρίνω από τις πιο πρόσφατες δηλώσεις της Κυπρίας Υπουργού Εξωτερικών Ερατώς Κοζάκου – Μαρκουλλή, εντός και εκτός Κύπρου, το Υπουργείο Εξωτερικών κατανοεί πλήρως την κρισιμότητα της ενεργειακής διάστασης της τουρκικής στρατηγικής. Η κυρία Υπουργός έχει δηλώσει επανειλημμένως και απερίφραστα ότι η κυπριακή κυβέρνηση δεν πρόκειται να υποκύψει και να συναινέσει στο άνοιγμα του ενεργειακού κεφαλαίου αναφορικά με την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας. Για να γίνει κάτι τέτοιο η Τουρκία πρέπει να αλλάξει ρότα στο Κυπριακό κάτι που δεν διαφαίνεται από τους φωνασκούντες και απειλούντες ισλαμιστές της Άγκυρας.
Η όποια κυπριακή κυβέρνηση που θα προκύψει μετά τις προεδρικές εκλογές του Φεβρουαρίου θα βρεθεί έναντι σε πολλά ανοικτά μέτωπα, κάτω από τρομερές πιέσεις, εκβιασμούς και διλήμματα. Θα της εξασκηθεί και πίεση με τον πλασματικό εκβιασμό της «χρεοκοπίας» να κάνει κάποιες «καλής πίστεως» κινήσεις προς την Άγκυρα. Και να είστε σίγουροι ότι μια από τις κινήσεις αυτές θα είναι και το άνοιγμα του ενεργειακού κεφαλαίου για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας.
Αναφέρθηκα παραπάνω στην επίσημη τοποθέτηση της Κυπρίας Υπουργού Εξωτερικών. Δεν την ταυτίζω με το πρόσωπό της όντας πεπεισμένος ότι η θέση αυτή απηχεί μια κυβερνητική στρατηγική που θα έχει τη συνέχειά της με την επόμενη κυβέρνηση και τον όποιο καινούριο, άνδρα ή γυναίκα, που θα ηγηθεί της κυπριακής διπλωματικής υπηρεσίας.
Κατά τον Αρχίλοχο «πολλά οιδ’ άλώπηξ, αλλ’ εχίνος εν μέγα». «Ξέρει πολλά κόλπα η αλεπού αλλά ο σκαντζόχοιρος γνωρίζει ένα, αλλά μεγάλο». Και για αυτό τον λόγο ο σκαντζόχοιρος επιβιώνει παρά τις αντιξοότητες που αντιμετωπίζει. Αυτό ισχύει και για την Κύπρο. Πρόκειται δηλαδή περί επιβίωσης του λαού και τόπου. Η όποια νέα κυβέρνηση πρέπει να υπερασπισθεί τα αυτόνομα και αυτονόητα συμφέροντα του τόπου, πρέπει να υπερασπιστεί το αυτεξούσιο του κράτους και να συμπράττει με άλλους παίκτες του διακρατικού και διεθνούς συστήματος στη βάση μόνο της αρχής της αμοιβαιότητας, που είναι η άλλη όψη της «καλής πίστης» στις διακρατικές σχέσεις.
* Ο Μάριος Ευρυβιάδης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο