Η πλατωνική και αριστοτελική φιλοσοφία θεωρούσαν ότι ο εξαναγκασμός των ανθρώπων μέσω της βίας και όχι με την πειθώ, αποτελούσε έναν προπολιτικό τρόπο ανθρώπινων συναναστροφών και κοινωνικών διεργασιών (ο άνθρωπος είναι «ζώο λόγον έχων»). Η θέση του Μακιαβέλι για τη βία πέρασε στην πολιτική θεωρία και πράξη δικαιολογώντας τις πράξεις βίας με σκοπό την κατάληψη ή τη διατήρηση και διαφύλαξη της εξουσίας. Η αντίληψη του αναγκαστικού της βίας, επέδρασε καθοριστικά τόσο σε επαναστατικές πράξεις, όσο και σε αντεπαναστατικές.
Ο Φλωρεντίνος πολιτικός στοχαστής υποστήριξε ότι ο ηγεμόνας (βλέπε σήμερα πολιτικός ηγέτης) πρέπει να διαθέτει «καλούς νόμους» και «καλά όπλα» για να επιβάλει την εξουσία του. Ο νόμος ταιριάζει στους ανθρώπους, ενώ τα όπλα στα κτήνη. Όταν οι πρώτοι δεν επιδρούν αποτελεσματικά, τότε τα δεύτερα τίθενται σε εφαρμογή. Ο ηγεμόνας πρέπει να γνωρίζει καλά τον ρόλο του ανθρώπου, καθώς και το ρόλο του κτήνους. Επίσης, ο ηγεμόνας πρέπει να είναι αρεστός και ατρόμητος, να τον αγαπούν και να τον φοβούνται τα πλήθη. Αυτά τα δύο - φαινομενικά εκ διαμέτρου αντίθετα - στοιχεία της προσωπικότητας ενός πολιτικού ηγέτη, πρέπει να αξιοποιούνται εάν χρειαστεί να ασκηθεί βία (σωματική ή λεκτική) και χρησιμοποιηθεί ο φόβος και η επιβολή πειθαρχίας, ώστε οι εξουσιαζόμενοι να μην μισήσουν ή να νιώσουν απέχθεια γι’ αυτόν, οπότε και διακινδυνεύσει την εξουσία του.
Στην εξέλιξη της πολιτικής ιστορίας και με την πάροδο των χρόνων, οι θέσεις του Μακιαβέλι θεωρήθηκαν ότι εξέφραζαν το αποκτηνωμένο πρόσωπο της εξουσίας, την εκμετάλλευση των πολιτικών σε βάρος των πολιτών και την υλοποίηση πολιτικών μέτρων με βάση τη ρήση «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα». Σύμφωνα όμως με τον Αντόνιο Γκράμσι, η μελέτη του Μακιαβέλι, δεν ενδιαφέρει την άρχουσα τάξη, αλλά τους απλούς πολίτες που θα πρέπει να γνωρίζουν με ποιον τρόπο οι εξουσιαστές επιδιώκουν να τους επιβληθούν. Οπότε, η γνώση του «Ηγεμόνα» λειτουργεί επιμορφωτικά για τους εξουσιαζόμενους, διαφωτίζοντάς τους για τις τακτικές που εφαρμόζει σε βάρος τους, ο εξουσιαστής τους. Όπως αναφέρει ο τίτλος του παρόντος σημειώματος, η εξ αριστερών «ηγεμονία» δεν μπορεί και δεν πρέπει να χρησιμοποιήσει είτε κατά λέξη, είτε μεταφορικά τις αναλύσεις του Μακιαβέλι.
Πρωτίστως, γιατί αυτές στηρίζουν μία άνωθεν επιβαλλόμενη εξουσία, την εξουσία του ενός άρχοντα ή το πολύ, των ελαχίστων πραιτόρων του. Μια εξουσία που στηρίζεται στο δίκαιο της επιβολής, στην άσκηση κρατικής βίας και στην εξαναγκαστική πειθαρχία.
Η εξ αριστερών «ηγεμονία», οφείλει να λάβει υπόψη της τη ρήση του Βία του Πριηνέα – ενός από τους επτά σοφούς της αρχαίας Ελλάδας, ποιητή, δεινού ρήτορα και γνωστού για τη δικαιοσύνη του (με ένα όνομα που βρίσκεται σε απόλυτη αναντιστοιχία με την σημασία της λέξης «βία», που ουσιαστικά προέρχεται από το όνομα της μυθολογικής θεότητας, Βίας, αδελφή του Κράτους, του Ζήλου και της Νίκης και μονίμων συνοδών του Δία – όπως βλέπουμε η Βία, ως μυθολογική θεότητα τάχθηκε με την πλευρά της εξουσίας, τον Δία, στηρίζοντας και προστατεύοντάς τον). Η ρήση του Βία του Πρινηέα αναφέρει: Πείσας λαβέ, μη βιασάμενος (να παίρνεις με την πειθώ, όχι με τη βία). Η νέα «ηγεμονία» οφείλει να θέτει ερωτήματα και να καλεί τους πολίτες να δίνουν τις απαντήσεις. Γιατί, «αρχής απάσης ηγεμών έστω λόγος» (Μένανδρος).
Και επειδή η Λογική πάντοτε υπήρχε, ο Μαρξ μας θύμισε ότι αυτή δεν εμφανιζόταν πάντοτε σε μια λογική μορφή. Η εξ αριστερών «ηγεμονία» πρέπει να δώσει στη Λογική, όσο περισσότερη λογική μορφή, ώστε η επικρατούσα αστική «λογική» θέση περί σκοπού, αγιοσύνης του και άλλων τινών, να μην αφορά και να μην εμπλέκει τον εξ αριστερών «ηγεμόνα».
Κλείνοντας το παρόν σημείωμα, ο Σόλων ο Αθηναίος είχε πει ότι «άρχεσθαι μαθών άρχειν επιστήσει» (όταν μάθεις να διοικείσαι, τότε θα μάθεις να διοικείς). Αυτό δεν είναι απαραίτητο να μεταφραστεί ως ότι η γνώση της πολιτικής διοίκησης αποκτιέται με την οικειοποίηση των προτροπών του Μακιαβέλι, ούτε ασφαλώς με τις μεταλλάξεις που έχουν πάρει αυτές, είτε από τα νεοφιλελεύθερα αγόρια του Σικάγο ή τους υποστηρικτές της γερμανόφερτης «ρεαλιστικής πολιτικής».
Η άσκηση διοίκησης στην εξ αριστερών «ηγεμονία» πρέπει να ανατρέχει σε οικεία κείμενα και όχι σε θέσεις που στηρίζονται στις καθολικές και τις προτεσταντικές πολιτικές δοξασίες. Οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι προσέφεραν υψηλότατα δείγματα πολιτικής ηθικής, πρακτικής και διοίκησης. Αξίζουν την προσοχή τους από τους εξ αριστερών «ηγεμόνες».
http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/mia-eks%E2%80%99-aristeron-%C2%ABigemonia%C2%BB