Του Χριστόδουλου Κ. Γιαλλουρίδη-
ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΚΑΤΑΦΕΡΕ Η ΚΥΠΡΟΣ ΝΑ ΑΠΟΚΤΗΣΕΙ ΕΝΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟ, ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ
Δεν πρέπει κανείς να ξεχνά πως η Κύπρος είναι περήφανη για τους ηρωικούς αγώνες της για την ελευθερία, για τη θυσία των παιδιών της, όπου οι Καραολήδες και οι Δημητρίου, οι Αυξεντίου και οι Παλληκαρίδηδες ατένισαν την αγχόνη και τον θάνατο όρθιοι και περήφανοι ως Έλληνες ψέλνοντας τον Ύμνο της ΕλευθερίαςΤα δομικά προβλήματα εσωτερικής ανομίας του κυπριακού κράτους, για τα οποία δεν ευθύνεται ούτε ο λαός της Κύπρου, ούτε και η τότε ηγεσία της εν πολλοίς δεν εμπόδισαν την Κύπρο να γίνει ένα ανεξάρτητο κράτος, που να επιχειρεί να ασκήσει κυριαρχία και κυρίως να αναγνωριστεί ανά την υφήλιο ως μία διεθνής παρουσία, που διεκδικούσε συμβολή στη διεθνή πολιτική μεγαλύτερη από το μέγεθός του
Η 1η Οκτωβρίου, ημέρα γένεσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, εορτάσθηκε στον ελλαδικό χώρο εν αδιαφορία και εν αγνοία και στην Κύπρο τυπικά και σε ένα κλίμα αγωνίας και ανησυχίας για το μέλλον. Είναι πιστεύουμε πρέπον και επιβεβλημένο να αφιερώσουμε έστω και σε αυτή τη στήλη λίγες γραμμές αναφοράς εν είδει αφιερώματος στην ιδρυτική πράξη, κυρίως τις πολιτικές και ευρύτερα διεθνοπολιτικές συνθήκες ίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, τις προσδοκίες με τις οποίες θεμελιώθηκε το κράτος της Κύπρου, καθώς και τη δύσκολη συνέχεια της πορείας του κυπριακού κράτους, την οποία συνέτρεχε η εσωτερική ανωμαλία της ελλαδικής πολιτικής ζωής και οι διεθνείς συνθήκες του Ψυχρού Πολέμου, που κυριαρχούσαν στην περίοδο των πρώτων δεκαετιών ζωής του νεοσύστατου κράτους. Η Κυπριακή Δημοκρατία ιδρύθηκε τυπικά τον Αύγουστο του 1960, αφού προηγήθηκαν οι Συμφωνίες Ζυρίχης - Λονδίνου μεταξύ των τριών εγγυητριών δυνάμεων και των δύο κοινοτήτων της Κύπρου.
Είναι, σύμφωνα με όλες τις διεθνείς αναφορές, επιστημονικές και πολιτικές, ένα από τα πλέον περίεργα και παράδοξα φαινόμενα της μεταπολεμικής συνταγματικής και πολιτικής τάξης, η δημιουργία ενός κράτους, όπως η Κύπρος, το οποίο στερήθηκε το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, δηλαδή στερήθηκε την ελευθερία του το συλλογικό υποκείμενο του κυπριακού λαού, ενώ επεβλήθησαν στο κυπριακό πολιτικό σύστημα πρωτόγνωρες και απολύτως αντιδημοκρατικές, μη συνάδουσες προς τον δυτικό πολιτικό πολιτισμό, συνθήκες διαίρεσης του πολιτικού συστήματος και του λαού, που σε τελευταία ανάλυση ευνοούσαν όλους τους τρίτους, ιδιαιτέρως μάλιστα την Τουρκία και τη Μεγάλη Βρετανία και, φυσικά, καθόλου την Κύπρο και τον λαό της.
Εφαρμόστηκε μάλιστα για πρώτη φορά στην ιστορία των κρατών του 20ού αιώνα μια συνθήκη που επέτρεπε στην Τουρκία, κατά το πρότυπο του Τρίτου Ράιχ και τη γερμανική μειονότητα των Σουδητών στην Τσεχοσλοβακία, να επεμβαίνουν μονομερώς στη χώρα, εφόσον υπάρχει διασάλευση της εσωτερικής έννομης τάξης. Αυτό βεβαίως θεωρήθηκε εξαρχής ως διεθνώς αντιβαίνον προς το διεθνές δίκαιο και τον καταστατικό χάρτη του ΟΗΕ, διότι δημιουργούσε εκ των πραγμάτων μια a priori συνθήκη ίδρυσης κράτους περιορισμένης κυριαρχίας.
Όλα αυτά τα δομικά προβλήματα εσωτερικής ανομίας του κυπριακού κράτους, για τα οποία δεν ευθύνεται ούτε ο λαός της Κύπρου, ούτε και η τότε ηγεσία της εν πολλοίς δεν εμπόδισαν την Κύπρο να γίνει ένα ανεξάρτητο κράτος, που να επιχειρεί να ασκήσει κυριαρχία και κυρίως να αναγνωριστεί ανά την υφήλιο ως μία διεθνής παρουσία, που διεκδικούσε συμβολή στη διεθνή πολιτική μεγαλύτερη από το μέγεθός του. Το σημαντικότερο επίτευγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας σε αυτά τα 55 χρόνια ζωής είναι ότι άντεξε στον χρόνο, στις επιδρομές, στις διεθνείς συνομωσίες και τις εσωτερικές προδοσίες και παρέμεινε σήμερα όρθια και ας είναι πολλαπλά λαβωμένη από εχθρούς και φίλους.
Πρέπει όμως παρά ταύτα να αναστοχασθεί κανείς το πώς ήταν η Κύπρος τότε, υπό ποίες συνθήκες προχωρούσε στην ίδρυση του κράτους του ο κυπριακός λαός και πού βρισκόμαστε σήμερα, κυρίως πώς ατενίζουμε ως Ελληνισμός το μέλλον της Κύπρου. Δεν πρέπει κανείς να ξεχνά πως η Κύπρος είναι περήφανη για τους ηρωικούς αγώνες της για την ελευθερία, για τη θυσία των παιδιών της, όπου οι Καραολήδες και οι Δημητρίου, οι Αυξεντίου και οι Παλληκαρίδηδες ατένισαν την αγχόνη και τον θάνατο όρθιοι και περήφανοι ως Έλληνες ψέλνοντας τον Ύμνο της Ελευθερίας.
Γιατί δεν κατάφερε η Κύπρος να ασκήσει το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης και να αποκτήσει ένα πραγματικά ανεξάρτητο, δημοκρατικό κράτος; Γιατί η Κύπρος οδηγήθηκε στη στέρηση της εσωτερικής δημοκρατίας του ένας άνθρωπος - μία ψήφος και υιοθέτησε ένα σύνταγμα του ονομαζόμενου κοινοτικού συνεταιρισμού, όπου το 18% εξισώθηκε με το 82%; Γιατί στο Σύνταγμα της Κύπρου δεν υφίσταται πουθενά η έννοια λαός; Η εξήγηση είναι χρήσιμη και απαραίτητη ως κριτήριο για τους σχεδιασμούς και τις κινήσεις του κυπριακού μέλλοντος.
Η ελλαδική ηγεσία της δεκαετίας του 1950 που είχε την ευθύνη του κυπριακού αγώνα και των πολιτικών διαπραγμάτευσης ήταν προϊόν ενός καταστροφικού εμφυλίου, που περιόρισε τις δυνατότητες των ελληνικών κυβερνήσεων να διαπραγματευθούν επί ίσοις όροις με τους Άγγλους για ένα δημοκρατικό, μετααποικιακό μέλλον της Κύπρου. Στο ίδιο πλαίσιο ο αγγλικός παράγων χρησιμοποίησε την Τουρκία για να εμπλακεί στο Κυπριακό ως μη εδικαιούτο, ακολουθώντας τη στρατηγική του διαίρει και βασίλευε.
Σήμερα η Κύπρος εορτάζει την 55η επέτειο της ανεξαρτησίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, την ώρα που εσωτερικοί και διεθνείς άλλοι παράγοντες απεργάζονται την υπόσταση του κράτους, παζαρεύουν λύσεις, που θα οδηγήσουν αφεύκτως την Κυπριακή Δημοκρατία σε διάλυση και την Κύπρο ως πολιτισμό και ως κοινωνία σε ένα απολύτως υποθηκευμένο μέλλον, το οποίο δεν θα συνάδει ούτε με την ιστορία, ούτε με τον πολιτισμό και κυρίως θα έρχεται σε κραυγαλέα αντίθεση μιας αυτοματαίωσης των αγώνων και θυσιών της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας.
Υπό το πρόσχημα μιας αδήριτης αναγκαιότητας μιας λύσης, έρχονται αυτοί που διαλύουν σήμερα τα κράτη της Μέσης Ανατολής να υποδεικνύουν στην κυπριακή ηγεσία επίμονα και εκβιαστικά πως οι διέξοδοι που βρίσκονται μπροστά μας είναι περιορισμένες και η λύση του κυπριακού προβλήματος είναι προγραμματισμένη και ενταγμένη σε ένα σκεπτικό δικό τους και που δεν εγγυάται την επιβίωση ούτε της Κύπρου, ούτε του Ελληνισμού.
Εμείς πρέπει να γνωρίζουμε πως η διεθνής πολιτική δεν τελειώνει ποτέ. Οι ευκαιρίες και οι δυνατότητες είναι υπόθεση δική μας να χαράζονται και να πραγματώνονται. Το 2004 ο τότε Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ δήλωνε πως το ΟΧΙ των Κυπρίων θα σήμαινε το τέλος μιας οποιασδήποτε διαδικασίας λύσης. Την επομένη του δημοψηφίσματος επανήλθαν οι διαπραγματεύσεις. Εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθήσουμε τον δρόμο της ιστορίας μας, τον δρόμο του πολιτισμού μας, δηλαδή τις αξίες με τις οποίες γαλουχήθηκε από την κλασική Ελλάδα η Ευρώπη και ο δυτικός πολιτισμός της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της υπεράσπισης των αξιών και του πολιτισμού μας. Η Κυπριακή Δημοκρατία θα επιβιώσει γιατί τη θέλει ο λαός της, γιατί όλοι εμείς αντιστεκόμαστε στα σχέδια της διάλυσής της.
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ Κ. ΓΙΑΛΛΟΥΡΙΔΗΣ
Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής
Κοσμήτορας Σχολής Διεθνών Σπουδών,
Επικοινωνίας και Πολιτισμού
- See more at: http://www.sigmalive.com/simerini/politics/272556/yperaspisi-tis-kypriakis-dimokratias#sthash.uiIIvZLM.dpuf
Δεν πρέπει κανείς να ξεχνά πως η Κύπρος είναι περήφανη για τους ηρωικούς αγώνες της για την ελευθερία, για τη θυσία των παιδιών της, όπου οι Καραολήδες και οι Δημητρίου, οι Αυξεντίου και οι Παλληκαρίδηδες ατένισαν την αγχόνη και τον θάνατο όρθιοι και περήφανοι ως Έλληνες ψέλνοντας τον Ύμνο της ΕλευθερίαςΤα δομικά προβλήματα εσωτερικής ανομίας του κυπριακού κράτους, για τα οποία δεν ευθύνεται ούτε ο λαός της Κύπρου, ούτε και η τότε ηγεσία της εν πολλοίς δεν εμπόδισαν την Κύπρο να γίνει ένα ανεξάρτητο κράτος, που να επιχειρεί να ασκήσει κυριαρχία και κυρίως να αναγνωριστεί ανά την υφήλιο ως μία διεθνής παρουσία, που διεκδικούσε συμβολή στη διεθνή πολιτική μεγαλύτερη από το μέγεθός του
Η 1η Οκτωβρίου, ημέρα γένεσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, εορτάσθηκε στον ελλαδικό χώρο εν αδιαφορία και εν αγνοία και στην Κύπρο τυπικά και σε ένα κλίμα αγωνίας και ανησυχίας για το μέλλον. Είναι πιστεύουμε πρέπον και επιβεβλημένο να αφιερώσουμε έστω και σε αυτή τη στήλη λίγες γραμμές αναφοράς εν είδει αφιερώματος στην ιδρυτική πράξη, κυρίως τις πολιτικές και ευρύτερα διεθνοπολιτικές συνθήκες ίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, τις προσδοκίες με τις οποίες θεμελιώθηκε το κράτος της Κύπρου, καθώς και τη δύσκολη συνέχεια της πορείας του κυπριακού κράτους, την οποία συνέτρεχε η εσωτερική ανωμαλία της ελλαδικής πολιτικής ζωής και οι διεθνείς συνθήκες του Ψυχρού Πολέμου, που κυριαρχούσαν στην περίοδο των πρώτων δεκαετιών ζωής του νεοσύστατου κράτους. Η Κυπριακή Δημοκρατία ιδρύθηκε τυπικά τον Αύγουστο του 1960, αφού προηγήθηκαν οι Συμφωνίες Ζυρίχης - Λονδίνου μεταξύ των τριών εγγυητριών δυνάμεων και των δύο κοινοτήτων της Κύπρου.
Είναι, σύμφωνα με όλες τις διεθνείς αναφορές, επιστημονικές και πολιτικές, ένα από τα πλέον περίεργα και παράδοξα φαινόμενα της μεταπολεμικής συνταγματικής και πολιτικής τάξης, η δημιουργία ενός κράτους, όπως η Κύπρος, το οποίο στερήθηκε το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, δηλαδή στερήθηκε την ελευθερία του το συλλογικό υποκείμενο του κυπριακού λαού, ενώ επεβλήθησαν στο κυπριακό πολιτικό σύστημα πρωτόγνωρες και απολύτως αντιδημοκρατικές, μη συνάδουσες προς τον δυτικό πολιτικό πολιτισμό, συνθήκες διαίρεσης του πολιτικού συστήματος και του λαού, που σε τελευταία ανάλυση ευνοούσαν όλους τους τρίτους, ιδιαιτέρως μάλιστα την Τουρκία και τη Μεγάλη Βρετανία και, φυσικά, καθόλου την Κύπρο και τον λαό της.
Εφαρμόστηκε μάλιστα για πρώτη φορά στην ιστορία των κρατών του 20ού αιώνα μια συνθήκη που επέτρεπε στην Τουρκία, κατά το πρότυπο του Τρίτου Ράιχ και τη γερμανική μειονότητα των Σουδητών στην Τσεχοσλοβακία, να επεμβαίνουν μονομερώς στη χώρα, εφόσον υπάρχει διασάλευση της εσωτερικής έννομης τάξης. Αυτό βεβαίως θεωρήθηκε εξαρχής ως διεθνώς αντιβαίνον προς το διεθνές δίκαιο και τον καταστατικό χάρτη του ΟΗΕ, διότι δημιουργούσε εκ των πραγμάτων μια a priori συνθήκη ίδρυσης κράτους περιορισμένης κυριαρχίας.
Όλα αυτά τα δομικά προβλήματα εσωτερικής ανομίας του κυπριακού κράτους, για τα οποία δεν ευθύνεται ούτε ο λαός της Κύπρου, ούτε και η τότε ηγεσία της εν πολλοίς δεν εμπόδισαν την Κύπρο να γίνει ένα ανεξάρτητο κράτος, που να επιχειρεί να ασκήσει κυριαρχία και κυρίως να αναγνωριστεί ανά την υφήλιο ως μία διεθνής παρουσία, που διεκδικούσε συμβολή στη διεθνή πολιτική μεγαλύτερη από το μέγεθός του. Το σημαντικότερο επίτευγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας σε αυτά τα 55 χρόνια ζωής είναι ότι άντεξε στον χρόνο, στις επιδρομές, στις διεθνείς συνομωσίες και τις εσωτερικές προδοσίες και παρέμεινε σήμερα όρθια και ας είναι πολλαπλά λαβωμένη από εχθρούς και φίλους.
Πρέπει όμως παρά ταύτα να αναστοχασθεί κανείς το πώς ήταν η Κύπρος τότε, υπό ποίες συνθήκες προχωρούσε στην ίδρυση του κράτους του ο κυπριακός λαός και πού βρισκόμαστε σήμερα, κυρίως πώς ατενίζουμε ως Ελληνισμός το μέλλον της Κύπρου. Δεν πρέπει κανείς να ξεχνά πως η Κύπρος είναι περήφανη για τους ηρωικούς αγώνες της για την ελευθερία, για τη θυσία των παιδιών της, όπου οι Καραολήδες και οι Δημητρίου, οι Αυξεντίου και οι Παλληκαρίδηδες ατένισαν την αγχόνη και τον θάνατο όρθιοι και περήφανοι ως Έλληνες ψέλνοντας τον Ύμνο της Ελευθερίας.
Γιατί δεν κατάφερε η Κύπρος να ασκήσει το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης και να αποκτήσει ένα πραγματικά ανεξάρτητο, δημοκρατικό κράτος; Γιατί η Κύπρος οδηγήθηκε στη στέρηση της εσωτερικής δημοκρατίας του ένας άνθρωπος - μία ψήφος και υιοθέτησε ένα σύνταγμα του ονομαζόμενου κοινοτικού συνεταιρισμού, όπου το 18% εξισώθηκε με το 82%; Γιατί στο Σύνταγμα της Κύπρου δεν υφίσταται πουθενά η έννοια λαός; Η εξήγηση είναι χρήσιμη και απαραίτητη ως κριτήριο για τους σχεδιασμούς και τις κινήσεις του κυπριακού μέλλοντος.
Η ελλαδική ηγεσία της δεκαετίας του 1950 που είχε την ευθύνη του κυπριακού αγώνα και των πολιτικών διαπραγμάτευσης ήταν προϊόν ενός καταστροφικού εμφυλίου, που περιόρισε τις δυνατότητες των ελληνικών κυβερνήσεων να διαπραγματευθούν επί ίσοις όροις με τους Άγγλους για ένα δημοκρατικό, μετααποικιακό μέλλον της Κύπρου. Στο ίδιο πλαίσιο ο αγγλικός παράγων χρησιμοποίησε την Τουρκία για να εμπλακεί στο Κυπριακό ως μη εδικαιούτο, ακολουθώντας τη στρατηγική του διαίρει και βασίλευε.
Σήμερα η Κύπρος εορτάζει την 55η επέτειο της ανεξαρτησίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, την ώρα που εσωτερικοί και διεθνείς άλλοι παράγοντες απεργάζονται την υπόσταση του κράτους, παζαρεύουν λύσεις, που θα οδηγήσουν αφεύκτως την Κυπριακή Δημοκρατία σε διάλυση και την Κύπρο ως πολιτισμό και ως κοινωνία σε ένα απολύτως υποθηκευμένο μέλλον, το οποίο δεν θα συνάδει ούτε με την ιστορία, ούτε με τον πολιτισμό και κυρίως θα έρχεται σε κραυγαλέα αντίθεση μιας αυτοματαίωσης των αγώνων και θυσιών της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας.
Υπό το πρόσχημα μιας αδήριτης αναγκαιότητας μιας λύσης, έρχονται αυτοί που διαλύουν σήμερα τα κράτη της Μέσης Ανατολής να υποδεικνύουν στην κυπριακή ηγεσία επίμονα και εκβιαστικά πως οι διέξοδοι που βρίσκονται μπροστά μας είναι περιορισμένες και η λύση του κυπριακού προβλήματος είναι προγραμματισμένη και ενταγμένη σε ένα σκεπτικό δικό τους και που δεν εγγυάται την επιβίωση ούτε της Κύπρου, ούτε του Ελληνισμού.
Εμείς πρέπει να γνωρίζουμε πως η διεθνής πολιτική δεν τελειώνει ποτέ. Οι ευκαιρίες και οι δυνατότητες είναι υπόθεση δική μας να χαράζονται και να πραγματώνονται. Το 2004 ο τότε Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ δήλωνε πως το ΟΧΙ των Κυπρίων θα σήμαινε το τέλος μιας οποιασδήποτε διαδικασίας λύσης. Την επομένη του δημοψηφίσματος επανήλθαν οι διαπραγματεύσεις. Εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθήσουμε τον δρόμο της ιστορίας μας, τον δρόμο του πολιτισμού μας, δηλαδή τις αξίες με τις οποίες γαλουχήθηκε από την κλασική Ελλάδα η Ευρώπη και ο δυτικός πολιτισμός της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της υπεράσπισης των αξιών και του πολιτισμού μας. Η Κυπριακή Δημοκρατία θα επιβιώσει γιατί τη θέλει ο λαός της, γιατί όλοι εμείς αντιστεκόμαστε στα σχέδια της διάλυσής της.
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ Κ. ΓΙΑΛΛΟΥΡΙΔΗΣ
Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής
Κοσμήτορας Σχολής Διεθνών Σπουδών,
Επικοινωνίας και Πολιτισμού
