Παιδί που πάσχει από τυμπανισμό
λόγω πείνας στη Συρία του 2015. Εικόνες που η ανθρωπότητα νόμιζε ότι
είχε αφήσει πίσω της, στην Αφρική της δεκαετίας του ’90
«Η δεκάχρονη Λίνα κατέρρευσε
στο σχολείο. Όταν μεταφέρθηκε στο υποτυπώδες ιατρικό κέντρο, οι γιατροί
μίλησαν για κώμα λόγω χρόνιου υποσιτισμού: πέθαινε της πείνας. Τα
σχολεία ειδοποιούν τους γονείς όταν τα παιδιά τους μεταφέρονται στο
νοσοκομείο, κάτι σύνηθες καθώς κάθε βδομάδα υπάρχουν δεκάδες ανάλογα
περιστατικά. Οι γιατροί είπαν στη μητέρα ότι πρέπει να δίνει στη μικρή
να τρώει κάθε πρωί προτού πάει στο σχολείο. Εκείνη τους απάντησε: “Έχω
τρεις κόρες και κάθε μέρα μπορεί να τρώει μόνο μία. Σήμερα δεν ήταν η
μέρα της να φάει”».
Αυτή είναι η πραγματικότητα των Σύρων που ζουν υπό πολιορκία σε εκτενείς περιοχές της χώρας και καθημερινά υποχρεώνονται να κάνουν αδιανόητες επιλογές επιβίωσης. «Αργός Θάνατος» είναι η συνθήκη τους και μαζί ο τίτλος έκθεσης της SMAS, συρο-αμερικανικής ιατρικής οργάνωσης εθελοντών. Σε αυτήν καταγράφονται συγκλονιστικές μαρτυρίες, σαν την προηγούμενη από την Ανατολική Γκούτα, για τη σκόπιμη στέρηση ιατρικής περίθαλψης, φαγητού, ακόμη και νερού που υφίστανται οι πολίτες από την μακροχρόνια πολιορκία των οικισμών τους.
Μια «κτηνώδης τακτική πολέμου» που χρησιμοποιείται κυρίως, γράφει η έκθεση, από κυβερνητικές στρατιωτικές δυνάμεις, οι οποίες περιστοιχίζουν κατοικημένες περιοχές, για να εκδιώξουν αντάρτες και εξτρεμιστές, ελέγχοντας κάθε πρόσβαση και περιορίζοντας τις κινήσεις των κατοίκων αλλά συχνά και την άφιξη προμηθειών και ανθρωπιστικής βοήθειας.
Στη βάση έρευνας των επί τόπου δικτύων εθελοντών της οργάνωσης, η έκθεση «Αργός Θάνατος» καταγράφει τις απονενοημένες στρατηγικές που χρησιμοποιούν οι πολιορκημένοι για να επιβιώσουν, αλλά και τους τρόπους με τους οποίους πεθαίνουν. Εκατοντάδες χάνουν τη ζωή τους λόγω υποσιτισμού, αφυδάτωσης και έλλειψης στοιχειώδους ιατρικής φροντίδας, όπως καταδεικνύει η παράθεση λίστας 560 θανάτων, κυρίως στη Δαμασκό και τη Χομς. Η λίστα, στην οποία σχεδόν ένας στους δύο νεκρούς είναι βρέφη και παιδιά κάτω των 14 ετών, δεν αποτελεί σε καμιά περίπτωση πλήρη καταγραφή αλλά ενδεικτική παράθεση.
Η πλήρης κατάρρευση των τοπικών συστημάτων περίθαλψης υποχρεώνουν όσους γιατρούς παραμένουν σε αυτές τις περιοχές να παρέχουν τις υπηρεσίες τους με πρωτόγονες μεθόδους. Με τα καύσιμα σε έλλειψη αρκετοί είναι οι θάνατοι που οφείλονται στο κρύο. Σε πολλές από τις πολιορκημένες περιοχές οι κάτοικοι αντλούν νερό από πηγάδια μολυσμένα με λύματα. Πολλοί αναγκάζονται να καταλαγιάζουν την πείνα τους τρώγοντας φύλλα δέντρων και άγρια φυτά που συχνά είναι τοξικά και έχουν οδηγήσει σε θανάτους από δηλητηρίαση, ενώ οι πιο «τυχεροί» καταφεύγουν στις λίγες ζωοτροφές που έχουν απομείνει.
Η SMAS χαρακτηρίζει απόλυτα ανεπαρκή την απάντηση της διεθνούς κοινότητας, κάνοντας λόγο για «θλιβερή αναποτελεσματικότητα» των διεθνών προσπαθειών τόσο για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των εγκλωβισμένων όσο και για τη λύση αυτών των στρατιωτικών κλοιών. Και τονίζει ότι ο αριθμός των Σύρων πολιορκημένων φαίνεται πως υποτιμάται από τον ΟΗΕ, κάτι που έχει σημαντικό αντίκτυπο τη στιγμή της λήψης αποφάσεων. Η SMAS εκτιμά σε 640.000 τους αμάχους υπό μακροχρόνια πολιορκία σε 38 περιοχές, τριπλάσιους δηλαδή από τους 212.000 σε 11 οικισμούς που αναφέρονται στην τελευταία σχετική έκθεση του OCHA, του Γραφείου Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων των Ηνωμένων Εθνών.
Απαντώντας στην οργάνωση σε συνέντευξή του στο Al-Jazeera ο εκπρόσωπος του OCHA, Γενς Λέρκε, επισήμανε: «Η πολιορκία είναι μια παράνομη και εξοργιστική τακτική που χρησιμοποιούν περισσότερες από μία πλευρές... Αλλά εμείς ως ανθρωπιστικές οργανώσεις δεν έχουμε απάντηση στη χρήση αυτής της τακτικής. Μπορούμε μόνο να κάνουμε τη δουλειά μας και να βοηθήσουμε όσους έχουν ανάγκη προσφέροντας ανθρωπιστική βοήθεια. Δώδεκα εκατομμύρια άνθρωποι τη χρειάζονται στη Συρία: αυτό δεν είναι μια καταστροφή, είναι δώδεκα εκατομμύρια καταστροφές».
Αυτή είναι η πραγματικότητα των Σύρων που ζουν υπό πολιορκία σε εκτενείς περιοχές της χώρας και καθημερινά υποχρεώνονται να κάνουν αδιανόητες επιλογές επιβίωσης. «Αργός Θάνατος» είναι η συνθήκη τους και μαζί ο τίτλος έκθεσης της SMAS, συρο-αμερικανικής ιατρικής οργάνωσης εθελοντών. Σε αυτήν καταγράφονται συγκλονιστικές μαρτυρίες, σαν την προηγούμενη από την Ανατολική Γκούτα, για τη σκόπιμη στέρηση ιατρικής περίθαλψης, φαγητού, ακόμη και νερού που υφίστανται οι πολίτες από την μακροχρόνια πολιορκία των οικισμών τους.
Μια «κτηνώδης τακτική πολέμου» που χρησιμοποιείται κυρίως, γράφει η έκθεση, από κυβερνητικές στρατιωτικές δυνάμεις, οι οποίες περιστοιχίζουν κατοικημένες περιοχές, για να εκδιώξουν αντάρτες και εξτρεμιστές, ελέγχοντας κάθε πρόσβαση και περιορίζοντας τις κινήσεις των κατοίκων αλλά συχνά και την άφιξη προμηθειών και ανθρωπιστικής βοήθειας.
Στη βάση έρευνας των επί τόπου δικτύων εθελοντών της οργάνωσης, η έκθεση «Αργός Θάνατος» καταγράφει τις απονενοημένες στρατηγικές που χρησιμοποιούν οι πολιορκημένοι για να επιβιώσουν, αλλά και τους τρόπους με τους οποίους πεθαίνουν. Εκατοντάδες χάνουν τη ζωή τους λόγω υποσιτισμού, αφυδάτωσης και έλλειψης στοιχειώδους ιατρικής φροντίδας, όπως καταδεικνύει η παράθεση λίστας 560 θανάτων, κυρίως στη Δαμασκό και τη Χομς. Η λίστα, στην οποία σχεδόν ένας στους δύο νεκρούς είναι βρέφη και παιδιά κάτω των 14 ετών, δεν αποτελεί σε καμιά περίπτωση πλήρη καταγραφή αλλά ενδεικτική παράθεση.
Η πλήρης κατάρρευση των τοπικών συστημάτων περίθαλψης υποχρεώνουν όσους γιατρούς παραμένουν σε αυτές τις περιοχές να παρέχουν τις υπηρεσίες τους με πρωτόγονες μεθόδους. Με τα καύσιμα σε έλλειψη αρκετοί είναι οι θάνατοι που οφείλονται στο κρύο. Σε πολλές από τις πολιορκημένες περιοχές οι κάτοικοι αντλούν νερό από πηγάδια μολυσμένα με λύματα. Πολλοί αναγκάζονται να καταλαγιάζουν την πείνα τους τρώγοντας φύλλα δέντρων και άγρια φυτά που συχνά είναι τοξικά και έχουν οδηγήσει σε θανάτους από δηλητηρίαση, ενώ οι πιο «τυχεροί» καταφεύγουν στις λίγες ζωοτροφές που έχουν απομείνει.
Η SMAS χαρακτηρίζει απόλυτα ανεπαρκή την απάντηση της διεθνούς κοινότητας, κάνοντας λόγο για «θλιβερή αναποτελεσματικότητα» των διεθνών προσπαθειών τόσο για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των εγκλωβισμένων όσο και για τη λύση αυτών των στρατιωτικών κλοιών. Και τονίζει ότι ο αριθμός των Σύρων πολιορκημένων φαίνεται πως υποτιμάται από τον ΟΗΕ, κάτι που έχει σημαντικό αντίκτυπο τη στιγμή της λήψης αποφάσεων. Η SMAS εκτιμά σε 640.000 τους αμάχους υπό μακροχρόνια πολιορκία σε 38 περιοχές, τριπλάσιους δηλαδή από τους 212.000 σε 11 οικισμούς που αναφέρονται στην τελευταία σχετική έκθεση του OCHA, του Γραφείου Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων των Ηνωμένων Εθνών.
Απαντώντας στην οργάνωση σε συνέντευξή του στο Al-Jazeera ο εκπρόσωπος του OCHA, Γενς Λέρκε, επισήμανε: «Η πολιορκία είναι μια παράνομη και εξοργιστική τακτική που χρησιμοποιούν περισσότερες από μία πλευρές... Αλλά εμείς ως ανθρωπιστικές οργανώσεις δεν έχουμε απάντηση στη χρήση αυτής της τακτικής. Μπορούμε μόνο να κάνουμε τη δουλειά μας και να βοηθήσουμε όσους έχουν ανάγκη προσφέροντας ανθρωπιστική βοήθεια. Δώδεκα εκατομμύρια άνθρωποι τη χρειάζονται στη Συρία: αυτό δεν είναι μια καταστροφή, είναι δώδεκα εκατομμύρια καταστροφές».
