18 Δεκεμβρίου 2014

Kερδοσκόποι εναντίον κρατών

Λίγοι θα θυμούνται πως όταν η Σουηδία δέχθηκε κερδοσκοπική επίθεση τον Σεπτέμβριο του 1992, η κεντρική τράπεζα ανέβασε τα επιτόκια στο… 500% μέσα σε μια νύχτα (ναι, καλά διαβάσατε, πεντακόσια τοις εκατό).Hταν μια από τις σκληρότερες αναμετρήσεις κεντρικής τράπεζας με κερδοσκοπικά κεφάλαια, από αυτές που αφθονούν μετά το ’80.Τέτοιες μάχες είναι εξ ορισμού άνισες. Αν στο τέλος νικήσουν οι «καλοί» (δηλαδή η κεντρική τράπεζα), τότε πάλι κάποιοι σπεκουλαδόροι θα έχουν βγάλει το κατιτίς τους. Αν όμως επικρατήσουν οι «κακοί», το αμυνόμενο κράτος απειλείται με κατάρρευση.Μεξικό και Αργεντινή δέχθηκαν τέτοιες επιθέσεις το ’70 και το ’80 και προσέτρεξαν στο ΔΝΤ. Ακόμη και το ευρωπαϊκό σύστημα νομισματικών ισοτιμιών (πρόδρομος της ΟΝΕ και του ευρώ) στοχοποιήθηκε το 1992-93, με τον Τζορτζ Σόρος να γονατίζει εν μια νυκτί την Τράπεζα της Αγγλίας και τη στερλίνα. Το 1997 έσκασε η φούσκα των ασιατικών «τίγρεων», ενώ το 1998 ήρθε η σειρά της (αδύναμης ακόμη) Ρωσίας, που δεν διέθετε τα σημερινά συναλλαγματικά αποθέματα 500 δισ. δολαρίων ούτε πάνω από 1.000 τόνους χρυσού.


Στους σύγχρονους οικονομικούς πολέμους η ιταλική «Il Sole» απαριθμεί τη Βραζιλία το 1998-99, την Τουρκία το 2001, την Ελλάδα το 2010 και τις Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία και Ιταλία το 2011. Οι δυο πρώτες μπήκαν σε συμβατικό Μνημόνιο, η Ισπανία σε τραπεζικό και η Ιταλία αντικατέστησε εκβιαστικά έναν εκλεγμένο πρωθυπουργό με έναν τοποτηρητή των αγορών.

Τι γίνεται τώρα με τη Ρωσία; Βασικά οι κερδοσκόποι πουλάνε ρούβλια και αγοράζουν δολάρια, προσδοκώντας άμεση υποτίμηση. Αμέσως μετά κάνουν το ανάποδο. Την Τρίτη π.χ. το ρούβλι σκαμπανέβαζε στις 60-85 μονάδες ανά δολάριο, με αποτέλεσμα κάποιοι αετονύχηδες να βγάλουν 25 ρούβλια για κάθε πράξη.

Κανείς δεν ξέρει αν στο τέλος θα νικήσει ο Πούτιν ή οι αγορές. Θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τους χειρισμούς του Κρεμλίνου και από το φρόνημα ενός ρωσικού λαού μαθημένου στα δύσκολα.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΤΟΣ
jpapadatos@e-typos.com